wtorek, 9 marca 2021

[W dniu premiery] "Ostatni brzeg" Nevil Shute

Ostatni brzeg czyli napisana ponad 60 lat temu historia o świecie wyniszczonym wybuchami atomowymi. Zadaje nadal aktualne pytania i skutecznie porusza.

Nevil Shute w swojej powieści bardzo szybko daje czytelnikowi do zrozumienia, w jakiej sytuacji znaleźli się bohaterowie. Radioaktywny pył - skutek wojny atomowej, która zniszczyła północną półkulę - powoli, ale nieubłagalnie, zbliża się do Australii, niosąc śmierć. Nie dajcie się jednak zwieść, to nie jest historia o walce z zagrożeniem (bo też jak walczyć z niewidzialnym, globalnym wrogiem?), a o tym, jak społeczeństwo zachowuje się przed swoim "końcem".

Obserwacja zachowania bohaterów - zarówno tych głównych, jak i pobocznych - nieraz wydawała mi się absurdalna, a ich priorytety niedorzeczne (w tej kategorii palma pierwszeństwa należy się Mary Holmes, żonie jednego z protagonistów). W momencie rozpoczęcia lektury, ponad pół roku przed przewidywanym nadejściem promieniowania, Australijczycy wiodą normalne życie, snują plany na kolejny rok... Jakby zapominając o ciężkiej sytuacji, w której się znajdują; jakby oswoili się z myślą o swoim nieuchronnym końcu. Niektórzy postanawiają zaszaleć, nieraz także ryzykować życiem, "bo jak nie teraz, to kiedy", co także, wbrew pozorom, zdaje się względnie racjonalnym zachowaniem - bo czyż nie lepiej umrzeć na własnych warunkach niż po długich dniach cierpienia na chorobę popromienną?

Wśród protagonistów znajduje się także amerykański kapitan łodzi podwodnej, który przeżył czystkę północnej półkuli. Jego wątek i postawa bardzo mnie poruszyły; z jednej strony absurdalne, z drugiej demonstrujące całkiem skuteczny sposób radzenia sobie ze stratą.

Ostatni brzeg to powieść nadal aktualna, mimo że została napisana w 1957 roku. Bardzo dobrze prezentuje różne reakcje ludzi na odsunięte w czasie zagrożenie. Porusza także kilka kwestii moralnych związanych ze śmiercią czy wojną. Samo zakończenie, choć nie zaskakujące, skutecznie wycisnęło mi łzy z oczu. Mimo raczej niewielkiej objętości, to zdecydowanie lektura warta uwagi.

Ocena końcowa: 6-/6

 

Tytuł: Ostatni brzeg (org. On the Beach)
Autor: Nevil Shute
Wydawnictwo: Dom Wydawniczy Rebis
Data wydania: 9 marca 2021 r. (premiera: lipiec 1957)
Ilość stron: 344

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz