wtorek, 15 listopada 2022

"Kim Jiyoung urodzona w 1982" Namjoo Cho

Historia z elementami reportażu, czasami nieco dziwnie napisana.

Kim Jiyoung urodziła się jako dziewczynka, choć rodzice chcieli chłopca.

Kim Jiyoung jest córką, więc jest gorsza od swojego brata.

Kim Jiyoung jest wzorową studentką, ale nie może odbyć stażu.

Kim Jiyoung ma najlepsze wyniki w pracy, jednak nie dostaje awansu.

Kim Jiyoung jest matką, więc musi porzucić karierę zawodową.

Kim Jiyoung jest kobietą.

Moja historia jest zwyczajna. Mieszkam w Korei Południowej. Jestem żoną, matką. Pracuję w dużej korporacji pełnej szpiegowskich kamer w damskich toaletach. Mężczyznom to nie przeszkadza, więc nikt się tym nie przejmuje. Jako pełnoetatowa mama muszę zrezygnować z pracy i zająć się domem, bo w oczach mężczyzn to obowiązek kobiety. Tak też zrobię. Rzeczywistość jednak okazuje się dla mnie trudniejsza i wpadam w pułapkę.

Czy mam taki sam problem jak Ty?

Powieść, która wywołała międzynarodową dyskusję o prawach kobiet na całym świecie.

Ponad milion sprzedanych egzemplarzy w samej Korei Południowej.

Początek powieści przywiódł mi na myśl Wegeteriankę Han Kang. Oto trzydziestokilkuletnia kobieta, tytułowa Kim Jiyoung, przyjeżdża do teściów na święto. Pomaga przygotować potrawy, zachowuje się na pozór normalnie... dopóki nie zaczyna wyrzucać rodzicom męża, że nie traktują jej właściwie. Tym razem jednak historia nie biegnie dalej, a wraca do przeszłości, do młodości protagonistki.

Kim Jiyoung urodzona w 1982 opisuje losy dziewczyny, którą mogłaby być każda czytelniczka, zarówno w Korei Południowej, jak i Polsce czy, jak sądzę, gdziekolwiek indziej na świecie. Na kartach tej niedługiej książki spotkamy się z nierównym traktowaniem kobiet i mężczyzn, nieobyczajnym zachowaniem wobec kobiet i dziewcząt, ciążącą na "płci pięknej" presją założenia rodziny i całkowitego oddania się dzieciom. Niby nic nadzwyczajnego: wiele kobiet i dziewcząt, także w Polsce, także obecnie, mierzy się z podobnymi problemami. Co zatem wyróżnia Kim Jiyoung?

Przede wszystkim, osadzenie akcji w Korei Południowej, gdzie wciąż silne są wpływy konfuzjalizmu - a w końcówce XX wieku były pewnie jeszcze silniejsze. Oznacza to, że przywileje kobiet są ograniczone, narodziny córeczki stają się mniejszym powodem do radości niż narodziny synka, a starszym, zarówno wiekiem jak i stażem, należy się najwyższy szacunek. Namjoo Cho sięga do badań i raportów, wskazując, jak duża była różnica w płacach pomiędzy płcami, jak wiele kobiet poświęca marzenia i edukację dla "dobra rodziny" oraz jak ciężko młodej matce wrócić na rynek pracy. Czy sytuacja jest równie dramatyczna obecnie, nie mnie oceniać, ale poruszona w tej powieści problematyka wydaje się bardzo dobrze rezonować z tematami obecnymi w polskiej debacie publicznej całkiem niedawno.

Choć Kim Jiyoung urodzona w 1982 bardzo dobrze rezonowała ze mną tematycznie, dość długo nie potrafiłam się w nią wkręcić. Przynajmniej częściową winę na ten stan rzeczy ponosić może dziwny, przywodzący na myśl pozbawione sensu gderanie, styl narracji (lub przekładu). Z czasem opowieść zyskała na klarowności i płynności, jednak pierwsze wrażenie pozostało niezbyt pozytywne.

Zastanawiałam się, czy winą jest tu tłumaczenie na język polski, czy raczej styl Autorki i..  niestety nie poznałam odpowiedzi na to pytanie. Niedawno rozpoczęłam lekturę innej powieści Namjoo Cho, w angielskim przekładzie, i mam ten sam problem. Z drugiej strony, Kim Jiyoung przełożono z języka angielskiego (tłumaczenie wykonała pani Joanna Sobesto), więc może pewne manieryzmy tłumacza na język angielski przeszły też do polskiego wydania?

Kim Jiyoung urodzina w 1982 to nie powieść ku pokrzepieniu serc. Wręcz przeciwnie. Mam wrażenie, że ostatnie zdanie tej książki brutalnie pozbawia czytelnika złudzeń, że zmiana na opisywanym gruncie jest możliwa w najbliższym czasie. To jedna z tych historii, które pokazują odmienną kulturę - dla wielu z nas niesamowicie fascynującą - z tej mroczniejszej strony, przypominając, że ludzie na całym świecie mają podobne problemy. Lektura bez wątpienia ważna i wartościowa.

Ocena końcowa: 4+/6

 

Tytuł: Kim Jiyoung urodzona w 1982 (ang. 82년생 김지영)
Autorka: Namjoo Cho
Wydawnictwo: Mando
Data wydania: 24 marca 2021 r. (premiera: październik 2016)
Ilość stron: 176

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz